The Deadly Mantis ****1/2

Regie: Nathan Juran (1958)

De vorige twee films uit die Universal Sci-fi classics box waren nog redelijk ingetogen, maar dit was een schoolvoorbeeld van een hysterische sci-fi waarvan ik nog steeds niet weet of alles nu serieus bedoeld was of niet. Dat maakt echter niets uit, want het is smikkelen en smullen geblazen. Het verhaal is typisch: een uit de kluiten gewassen sprinkhaan komt de boel op stelten zetten, een hele serie wetenschappers is in een paar dagen met de meest geavanceerde apparatuur niet in staat om te achterhalen wat voor beest het is, waarna onze koene held (die van de zijkant akelig veel leek op Richard Gere) met enkel behulp van een loep binnen een paar minuten het raadsel ontrafeld heeft. Geholpen door zijn lieftallige assistente (die akelig veel leek op Jane Wyman) die verder geen enkele functie heeft als het vullen van het scherm met vrouwelijk schoon probeert hij de wereld te redden. Gevuld met de meest ongeloofwaardige situaties, de meest ridicule dialogen, merkwaardige gezichtsuitdrukkingen, een volstrekt overbodig en ongeloofwaardig liefdesplotje wat niet meer dan twee scènes besloeg en bovendien voor meer dan een kwart bestaande uit stock footage is dit campy troep die het beste werk van Ed Wood rivaliseert.

L’ Amour l'après-midi **1/2

Regie: Eric Rohmer (1972)

Ik kan na 5 films vermoedelijk wel vaststellen dat Eric Rohmer geen regisseur voor mij is. Altijd weer datzelfde oeverloze geëmmer met relaties tussen mannen en vrouwen in films waarin enkel gesproken wordt en waar visueel niets te beleven valt. Ik heb echt geen idee waarom Rohmer zo geprezen wordt en ik ben op een punt beland dat ik het niet eens meer weten wil.

L'Argent ****1/2

Regie: Robert Bresson (1983)

Ik heb het nog altijd moeilijk met de films van Robert Bresson, maar waar zijn meeste films me met een onbevredigd gevoel achterlaten, vond ik ‘L’Argent’ direct een hele sterke film en deze herkijk –ditmaal op het grote doek– bevestigde dat dit een favoriete Bresson is. Het is een van zijn weinige films waarin ik stijl en inhoud echt goed vond samengaan; in zijn andere films zal dat ook ongetwijfeld het geval zijn, maar hier overtuigt het me echt. Het is ook veruit zijn meest depressieve film, maar juist die klinische, afstandelijke benadering past hier goed bij het thema van de verderfelijke invloed van het kapitalisme/materialisme. De climax blijft ook bij me doordreunen.

Petulia ****

Regie: Richard Lester (1968)

Dit was mijn kennismaking met de hippe 60’s regisseur Richard Lester, die ook die Beatles films maakte. Als ik het goed heb staat ‘Petulia’ als zijn beste te boek en dat kan ik me best voorstellen, ook al was ik niet volledig overtuigd. Het is namelijk enorm een product van zijn tijd, wat tegelijkertijd zowel het voordeel als het nadeel is. Het is namelijk een typisch staaltje intellectualistische cinema wat rond deze tijd hip was in Amerikaanse film onder invloed van de Europese artfilm. Denk aan de films van Alain Resnais en ook zeker een latere film als ‘Performance’, een film die duidelijk door deze beïnvloed is, wat niet vreemd is aangezien Nicolas Roeg voor deze film als cameraman fungeerde. Het is een soortgelijk gegoochel met intellectuele montage en opzettelijk verknipt narratief, waardoor je er constant je aandacht bij moet houden. Punt was dat ik het vaak een beetje moeilijk doen om het moeilijk doen vond, zonder een echt duidelijke lijn waardoor het allemaal wat langs me heen gleed. Visueel was het vrij sterk, waarbij het gebruik van aankleding en decor een prominente rol innam, waarbij personages vaak bijna onderdeel van het decor worden – iets wat ik altijd wel leuk vind. Het is zowel gedateerd als pretentieus, als ook vermakelijk, een leuke combinatie.

The Devil Rides Out ***

Regie: Terence Fisher (1968)

Aardige Hammerfilm van de meester Terence Fisher met Christopher Lee in de hoofdrol. De plot is vaak te idioot voor woorden, de speciale effecten zijn vreselijk knullig en de film lijdt hier en daar aan het typische Hammer kwaaltje dat saaiheid heet, maar als je daar allemaal doorheen kijkt is het nog best te pruimen.

Cleopatra ****

Regie: Joseph L. Mankiewciz (1963)

Deze film staat te boek als een van de grootste flops uit de filmgeschiedenis en zo ongeveer als de film die het reeds op zijn beloop zijnde Studio Systeem definitief de das omdeed. Het is niet moeilijk te zien waarom het zo’n grote flop werd, want hij paste niet direct in de veranderende tijdsgeest en de film is voor een episch spektakel bovendien vreselijk saai. Regisseur Mankiewicz is ook niet bepaald de meest geschikte persoon voor dit soort films getuige de rest van zijn oeuvre, wat grotendeels bestaat uit kleinere persoonlijke films waarin strijdbare dialogen de kern vormen. Dialogen zijn er meer dan voldoende in deze film en dat zijn ook de beste scènes in de film, want de paar actiescènes zijn zo onspectaculair dat het bijna pijn doet aan je ogen. Eigenlijk bestaat ‘Cleopatra’ louter uit dialogen en dat is voor een 4 uur durend epos allemaal wat te veel van het goede, de film had minstens 2 uur korter gekund. Maar toch, die kleuren! Ik was geneigd om de film al zijn fouten te vergeven dankzij die delirische kleuren, daar kon ik mijn ogen niet van afhouden. Als epische Hollywoodfilm is de film niet geslaagd, maar als esthetisch object wat mij betreft zeker wel. Ze hadden gewoon iets te veel geld nodig om dit esthetisch object te kunnen realiseren…

Carnival of Souls ****

Regie: Herk Harvey (1962)

Ik vind dit nog steeds een erg fijn filmpje, waarop de typering ‘the look of a Bergman and the feel of a Cocteau’ nog altijd zeer treffend is. Het is feitelijk gewoon een schoolboekvoorbeeld van hoe je een lowbudget horrorfilm moet maken, omdat de makers zich overal bewust waren van hun beperkingen en het meeste haalden uit de beperkte middelen die ze tot hun beschikking hadden. Vooral het gebruik van de orgelmuziek en de locaties is subliem, evenals de cinematografie. Met recht een cultklassieker.

La Passion de Jeanne d’Arc *****

Regie: Carl Th. Dreyer (1928)

De eerste drie keer dat ik deze zag liet hij een verpletterende indruk achter en meteen na de eerste keer was ie doorgestoten tot het lijstje van mijn favoriete films. Maar nu, de vierde keer, miste ik dat ene speciale gevoel om een of andere reden. Natuurlijk vond ik het nog steeds een ronduit indrukwekkende film en is het beroemde gebruik van vrijwel enkel close-ups en de abstracte decors nog altijd bijzonder sterk. Maar toch miste dat overweldigende gevoel een beetje. Het is overigens wel een geweldige film voor mensen die net hun eerste stapjes op het gebied van de stomme film zetten, want het is de meest toegankelijke film uit Dreyer’s vaak stugge oeuvre.

À bout de souffle *****

Regie: Jean-Luc Godard (1960)

Het was alweer enkele jaren geleden dat ik deze befaamde film gezien had en ik bedacht dat het ook pas de tweede keer was. Waar ik de eerste keer hier en daar nog een beetje last had van gaapmomenten, had ik daar dit keer totaal nergens last meer van – wat ik enkel kan wijten aan het feit dat ik inmiddels enkele jaren en vele films verder ben. Er zijn volgens mij nog steeds mensen die deze film overschat noemen, maar die mensen hebben simpelweg geen flauw benul van filmstijl of filmgeschiedenis, anders kan ik het niet verklaren. Deze film is namelijk een lijn in het zand van de filmgeschiedenis: je hebt voor ‘À Bout de Souffle’ en na ‘À Bout de Souffle’. Voor deze film was een film gebonden aan filmregels, waar iedereen zich min of meer aan hield, maar Godard lapte alles aan zijn laars en deed wat hij wil en introduceerde in deze film onder meer de inmiddels beroemde jump-cut. Godard bewees met deze film ook dat een verhaal niet belangrijk hoeft te zijn, dat je ook een film kunt maken die louter bestaat uit stijl en attitude. Zoals wel vaker met grootste esthetische vernieuwingen zat er ook hier duidelijk een technologische component aan, want de hele jazzy, improviserende sfeer die de hele film zo kenmerkt was mogelijk gemaakt omdat er nieuwe, veel lichtere camera’s waren ontwikkeld, waardoor je snel, zonder al te veel gedoe iets kon opnemen. Wat dat betreft is INLAND EMPIRE van Lynch de volgende stap in dit proces, aangezien de nog sneller hanteerbare digitale camera’s hem wederom een nieuwe vrijheid verschaften die direct terug te zien is op het scherm – het doet je beseffen dat Marshall McLuhan’s theorieën (samengevat met zijn beroemde slogan ‘The medium is the message’) nog altijd zinvol zijn. Godard heeft nóg betere films gemaakt dan deze, maar weinig hadden meer invloed op de filmgeschiedenis dan ‘À Bout de Souffle’ en de geweldige Criterion DVD is zonder meer een van de beste releases van dit jaar!

Mary ****1/2

Regie: Abel Ferrara (2005)

De films van Abel Ferrara lokken steevast erg uiteenlopende reacties uit en ‘Mary’ was misschien nog wel een van zijn meest controversiële films: alles van ronduit waardeloos tot een subliem meesterwerk heeft al de revue gepasseerd in relatie tot deze film. Bij mij gaat de film duidelijk richting de categorie meesterwerk, want het maakte diepe indruk op me. Het is een bijzonder complexe film, zowel thematisch als qua presentatie, omdat Ferrara zoals altijd speelt met verwachtingen en een film gecreëerd heeft die bol staat van de innerlijke tegenstrijdigheden – ik zou niet weten in welk genre ik de film zou moeten plaatsen of hoe ik de stijl zou moeten omschrijven; thematisch gezien is het typisch Ferrara in ieder geval met echo’s van eerdere films als ‘The Driller Killer’, ‘King of New York’ en ‘Bad Lieutenant’. Centraal staat hier de vraag wat spiritualiteit is, of het in onze maatschappij nog mogelijk is en de complexe, problematische rol die religie in die zoektocht speelt, moet spelen of kan spelen – issues die in mij diep resoneerden dankzij mijn eigen onlangs gevonden spiritualiteit. Eenvoudige antwoorden zijn er niet en de film voelt zoals wel vaker bij Ferrara stuurloos aan, wat ik in dit geval helemaal sterk vond omdat het zo goed paste bij de stuurloosheid of het zoeken naar de juiste richting van de personages, waarmee het een fraai voorbeeld is van een kunstwerk waarin vorm en inhoud naadloos op elkaar aansluiten. ‘Mary’ is in alle opzichten het subtiele, intellectuele antwoord op Gibson’s afgrijslijke ‘The Passion of the Christ’ en een van de weinige hedendaagse films die zich echt diepzinnig mag noemen.