Lisa and the Devil (Mario Bava, 1973) *****

Het is zo frusterend dat een recensie als deze zo gematigd negatief is over een absoluut fantastische blu-ray release als 'Lisa and the Devil', omdat helaas zoveel mensen het van dat soort recensies laten afhangen of ze een blu-ray kopen of niet. Als je zo enkel naar de screenshots kijkt en het onnozel geneuzel van die Gary Tooze leest, kan je zomaar de indruk krijgen dat de blu-ray niet veel soeps is en aangezien zo veel mensen het toch al vervelend vinden om al hun DVD's te upgraden kan zoiets al zeer snel reden genoeg zijn om niet verder te kijken. Maar als je gewend bent aan de DVD's dan is het echt een verschil van dag en nacht en het zijn verschillen die lang niet altijd af te lezen zijn van screenshots. Wat ik vaak zo vreemd vind is hoe weinig mensen een soort esthetisch ijkpunt in zich lijken te hebben, waardoor je automatisch aanvoelt of je met een goede blu-ray transfer te maken hebt of niet. Het is waarschijnlijk daarom dat mensen zich blind staren op 'scherpte', alsof dat echt het enige of zelfs maar het belangrijkste is van een blu-ray en ze niet begrijpen dat een verder vrij ongrijpbaar begrip als 'textuur' veel crucialer is.

En als het gaat om textuur en sfeer is de blu-ray van 'Lisa' een geschenk uit de hemel, terwijl de DVD in ieder opzicht fors tekort schiet. De DVD is als seks met een opblaaspop in een parkeergarage: het is best prettig om je warme zaad over dat plastic te spuiten, maar diep van binnen besef je dondersgoed dat het ook een ietwat kille en onpersoonlijke bedoeling is en absoluut geen vervanging van de vreselijk sensuele ervaring om ieder plekje van iemands lichaam te ontdekken in een fijne omgeving. Dat is het verschil tussen de DVD en blu-ray van 'Lisa and the Devil'. Het zou daarom eens tijd worden dat blu-ray recensenten zich niet zo blind staren op de relatief onbelangrijke techische aspecten, maar de nadruk beginnen te leggen op het verschil in de esthetische ervaring - maar daar beginnen de problemen natuurlijk al voor een esthetische idioot als Gary Tooze. Zelfs op de DVD besef je dat 'Lisa' een hypnotiserende en dromerige ervaring moet zijn en dat is het deels zeker ook, maar dan wel een droom waarbij je constant in je zij geprikt wordt en half op het punt van ontwaken staat. De adembenemende kleuren (laat je niets wijsmaken door die Tooze met zijn 'wonky' kleuren), de directheid van het beeld en het feit dat het nu ineens als film aanvoelt in plaats van het platte, digitale DVD beeld, zorgt ervoor dat de blu-ray nu wel de volledige immersieve ervaring is die Bava ooit bedoeld had. Het verschil kun je nog het meest zien in de donkere sequenties (die er nogal veel zijn in de film) en de soft focus momenten (ook veeltallig), dit zijn momenten die DVD zelden tot nooit goed aankan vanwege de resolutie, waardoor iets dat ooit sensueel en fijnzinnig was ineens noodgedwongen ruw en onbehouwen aanvoelt. Als Elke op het einde van de film dan wakker wordt in die halve jungle van het huis, voel het op de blu-ray nu eindelijk alsof je zojuist ontwaakt bent uit ieen waanzinnig ets wat deels sensuele droom en deels afschuwelijke nachtmerrie is. Op de DVD is die scene uiteraard ook aanwezig en kun je ook begrijpen dat Bava dit effect wil bereiken, maar kun je het niet voelen, omdat de noodzakelijke informatie daarvoor simpelweg niet op de DVD staat. Het is het verschil tussen intellectueel begrijpen en esthetisch voelen en dat lijkt me nu niet bepaald een onbelangrijk verschil.