Tokyo senso sengo hiwa ***1/2

Regie: Nagisha Oshima (1970)

Dit is na het overweldigende ‘Shonen’ de tweede film die ik zie van Nagisa Oshima, een van de grondleggers van de Japanse New Wave, het Japanse equivalent van de Franse Nouvelle Vague. Hoewel ‘The Man Who Left his Will on Film’, zoals de film doorgaans in het Engels heet, niet zo indrukwekkend is als ‘Shonen’ is dit zonder meer een interessante film. Uiteraard zijn er de nodige experimenten, niet alleen visueel, ook met geluid. Zo wordt de muziek van Toru Takemitsu over dialogen heengespeeld, horen we soms in een scène alleen bepaalde diegetische geluiden (in plaats van alle geluiden die je zou moeten horen) of is er vaak een zekere frictie tussen beeld en geluid (zoals een aangehouden shot van een dak van een huis dat begeleid wordt door een dialoog tussen -vermoedelijk- mensen in dat huis). Het is een film over film, en gaat over een film achtergelaten door iemand die al dan niet ooit bestaan heeft en het idee van gefilmde beelden die vervolgens een soort van eigen leven gaan leiden deed me zeer sterk denken aan Haneke’s ‘Caché’. Het past precies in de traditie van het modernisme zoals dat in de jaren ’60 opgekomen was: stilistische experimenten (Godard is een referentiepunt), een mysterie waar de film nooit echt in geïnteresseerd is (Antonioni, of ‘L’Année Dernière à Marienbad’) en een zelfbewuste, ambivalente houding zonder eenduidige conclusie a la Fellini’s ‘Otto e Mezzo’. Het is echter geen meesterwerk zoals voorgenoemd vergelijkingsmateriaal wel is: de film is wat stuurloos, gedateerd in zijn idee dat studenten nog echt de wereld kunnen gaan veranderen (zeer typisch voor de zeitgeist uiteraard) en voelt vaak aan als een experimentele film om te kunnen experimenteren. Ik zou nimmer willen gaan claimen dat dit een modernistisch meesterwerk is en tegenstanders van deze stroming zullen hier niet door overtuigd gaan worden, maar voor de liefhebber valt er voldoende te genieten, zolang je de gebreken voor lief neemt. Ik begin in ieder geval langzaam te beseffen waarom Nagisa Oshima als zo’n belangrijke figuur wordt gezien en dat het een regisseur naar mijn hart is.