Meshi ****

Regie: Mikio Naruse (1951)

‘Meshi’ AKA ‘Repast’ is de eerste film uit die wonderlijke Mikio Naruse box van Masters of Cinema en mijn eerste kennismaking met Naruse, iemand die tot voor deze avond enkel als een naam voor mij bestond. Het is een naar het schijnt typische film voor Naruse uit deze tijd: een melodrama, een vrouwenfilm en een film die zich richt op normale mensen in hun huiselijke omgeving, gepresenteerd in een stijl zonder franje. Op het eerste oog niet direct my cup of tea, maar toch vond ik het een bijzondere film en was ik op het einde wel even geroerd.

Hoewel ik van nature houd van een sterk voelbare regisseurs aanwezigheid, is een dergelijke bescheiden onzichtbaarheid van de regisseur (of schijnbare onzichtbaarheid) bij vlagen ook erg verfrissend; het doet je weer eens beseffen dat er meerdere wegen naar Rome leiden en er niet een juiste of beste manier van film maken is. Een dergelijke visuele stijl wordt steevast economisch of effectief genoemd, wat logisch is omdat de camera vrijwel onzichtbaar gemaakt wordt en de aandacht daarmee op andere zaken gericht wordt. Daarnaast kan ik me zo eens voorstellen, als ik mezelf zo eens wat inlees in Naruse, dat al zijn films dezelfde sfeer en patronen kennen, waardoor er toch een duidelijk persoonlijke handtekening van de regisseur ontstaat, misschien niet zozeer dankzij visuele stijl maar meer dankzij thematiek, filmisch ritme en de benadering van acteurs. De film kabbelt ontzettend rustig voort en Naruse’s stijl reflecteert het saaie dagelijkse leven waarin hij zo geïnteresseerd is. Het beeld van de zwijgzame en observerende regisseur wat in alle bronnen van Naruse geschetst wordt, is dan ook meteen te koppelen aan een film als deze. Hij is niet iemand van het grote gebaar, maar juist iemand van de kleine details en ik vermoed dat enkel herhaaldelijke kijkbeurten het belang van deze details kunnen tonen aangezien vele details aanvankelijk onbelangrijk lijken, maar later een significantie krijgen. ‘Repast’ is nergens saai. Traag is ie op zich wel en vlak (in de zin van geen hoogte- en dieptepunten) ook, maar Naruse slaagt er in om de film een natuurlijke aantrekkingskracht te geven die je doorgaans enkel in Hollywoodfilms tegenkomt. En dat is op zich natuurlijk al een prestatie op zich en vermoedelijk ook waar het genie van Naruse zich bevindt.

Of ik Naruse ook echt een genie zal gaan vinden weet ik niet, maar ik ben zeker wel gepakt door deze eerste film van een regisseur die, zo vermoed ik, enkel interessanter en indrukwekkender begint te worden naarmate je meer van zijn films gezien hebt.