Partner ***

Regie: Bernardo Bertolucci (1968)

Wat krijg je als je Marxistische ideologie, Freudiaanse psycho-analyse en de politiek-radicale Jean-Luc Godard ten tijde van ‘La Chinoise’ met elkaar vermengt? De film ‘Partner’ van Bernardo Bertolucci, zijn derde film en de film die hij maakte net voordat hij internationaal zou doorbreken met ‘Il Conformista’, ‘Last Tango in Paris’ en ‘Novecento’. De film vertelt het verhaal van de eenzame en mentaal labiele Giacobbo die om zijn eenzaamheid te verdringen een alter ego aanmaakt dat mede zijn leven gaat beheersen, een verhaal losjes gebaseerd op een roman van Dostoyevsky. Inderdaad ‘Fight Club’ dus, maar dan 30 jaar eerder. De vergelijkingen houden hier echter wel zo’n beetje op, want Bertolucci’s film is een hoogst opmerkelijke, abstracte en unieke. Dat de film in 1968, het jaar van de grote studentenopstand in Parijs, gemaakt is, is te merken aan het linkse (Godardiaanse) politieke engagement en hoewel dit niet de hoofdmoot van de film vormt is de agitprop duidelijk aanwezig. Het is behoorlijk experimenteel allemaal, zowel visueel (lange takes, maffe gekantelde camera’s, Godard-achtige pop-art kleuren) als narratief (de film kent nauwelijks een vorm van conventionele verhaallijn en zwalkt van links naar rechts). De film is merkbaar bijna volledig bij elkaar geïmproviseerd (de film kwam volledig uit het hoofd volgens Bertolucci) wat tegelijkertijd het sterke als het zwakke punt is, hoewel de muziek van Ennio Morricone uiteraard altijd sterk is. ‘Partner’ is typisch zo’n film die mateloos intrigerend is, maar dankzij zijn hele aard vrijwel automatisch onevenwichtig is ook, om nog maar te zwijgen van gedateerd. Het is dus een verre van perfecte film, maar een fascinerend stukje Italiaanse Nouvelle Vague is het zeker wel, evenals een intrigerende stap van een bijzonder regisseur die mij steeds meer en meer begint te bevallen. Nog even en ik vind de moed om ‘Novecento’ daadwerkelijk te kijken...