Exorcist II: The Heretic (John Boorman, 1977) ***1/2

Van alle kanten hoorde ik dat dit vervolg op ‘The Exorcist’ zo vreselijk slecht was, maar daar ben ik het toch niet mee eens. Er scheelt zeker van alles aan deze film: de speciale effecten zijn maar matig, het verhaal gaat nergens heen, de dialoog is tenenkrommend, het acteerwerk is uniform waardeloos en van enige spanningsboog is geen sprake. Het is ook bizar hoe lijnrecht dit tweede deel tegenover het eerste deel staat: waar Friedkin een realistische, bijna documentaireachtige aanpak hanteerde, daar opteerde Boorman juist voor een gestileerde, surrealistische aanpak. Dit is vreselijk logisch eigenlijk omdat Boorman een totaal ander filmmaker is dan Friedkin; Boorman maakt zelden realistische films (zelfs ‘Deliverance’ is eerder surrealistisch dan realistisch volgens mij). Ik vraag me dan ook sterk af in hoeverre de negatieve punten van deze film ook echt negatieve punten zijn: ik zou niet verbaasd zijn als Boorman bijvoorbeeld het slechte acteerwerk zelfs aangemoedigd heeft om de dromerige sfeer te versterken – hoe verklaar je anders dat mensen als Richard Burton en Louise Fletcher zo waardeloos acteren, allebei toevallig tegelijkertijd een slechte dag? Boorman is ook hier weer bij vlagen geniaal met decor, vooral het kantoor van de dokter en het appartement van Regan zijn vreselijk bizar in hun abstractheid en roepen allebei Boorman’s geniale werk ‘Point Blank’ in herinnering, een film waarvan maar weinig mensen lijken te beseffen hoe dicht die tegen het werk van Antonioni aanligt qua stedelijke vervreemding. De muziek van Ennio Morricone is ook al vreselijk onevenwichtig, althans naar reguliere maatstaven want zijn complete bereik komt hier voorbij, van romantische lalala melodieën tot vocale avant-garde. Het is dus allemaal nogal een ratjetoe, maar het zal vast geen toeval zijn dat dit vreselijk goed past bij de film als geheel die in alle opzichten een ratjetoe is. In hoeverre Boorman dit allemaal opzettelijk gedaan heeft heb ik geen idee van en is feitelijk ook niet interessant. Ik vind het in ieder geval een van de meest bizarre mainstream horrorfilms die ik ooit gezien heb, een film die een beter lot verdient dan nu het geval is.