Suddenly, Last Summer ****1/2

Regie: Joseph L. Mankiewicz (1959)

Een van de grote pleziertjes van het zien van een Mankiewicz film is doorgaans zijn dialoog en interessant scenario, want daar was hij een meester in, dus ik was enigszins verrast om te zien dat hij hier enkel als regisseur actief geweest was. Maar met Tennessee Williams die hier zijn eigen toneelstuk bewerkte heb je op zijn zachtst gezegd een waardig vervanger en de film is weer boordevol gevuld met die bijzondere observaties van menselijke fenomenen die Williams zo’n uniek en doortastend auteur maakten. Een ander plezier van een Mankiewicz is de centrale rol die acteurs in zijn films innemen en de bijzondere prestaties die acteurs in zijn films weten te geven. Hier wordt de cast aangevoerd door niemand minder dan Elizabeth Taylor, Katharine Hepburn en Montgomery Clift en hoewel ik van Clift nooit een fan ga worden (ook hier ‘acteert’ hij weer alsof hij in een Bresson film zit, wat een drol is die vent toch), leveren beide dames onnavolgbare prestaties. Een derde punt van plezier in een Mankiewicz is de wijze waarop hij filmische ruimte indeelt als arena’s van strijd en macht, want zijn gehele oeuvre is zo’n beetje gebouwd op de wijze waarop mensen elkaar manipuleren en met elkaar omgaan, waarmee hij een soort voorloper is van Fassbinder. Natuurlijk gebruikt Mankiewicz ook close-ups maar vaker dan ieder ander regisseur zal hij medium of long shots gebruiken die de personen binnen een scène in hetzelfde kader tonen en weet hij de spanningen tussen de karakters op visuele wijze te representeren. Daarom is hij de perfecte regisseur van een Tennessee Williams toneelstuk, omdat intermenselijke relaties ook het kloppende hart vormen van Williams’s werk en hij als geen ander wist bloot te leggen hoe mensen elkaar bespelen. Emoties schieten altijd alle kanten op in zijn werk en Mankiewicz weet die kwaliteit ook in deze film om te zetten tot een borrelende pot van menselijke emoties te creëren, waarin de intensiteit van de emoties soms bijna ondraaglijk wordt in bepaalde scènes, scènes waarin de oorsprong als toneelstuk zeer duidelijk is omdat ze zo lang doorgaan, maar die juist dankzij die lengte de menselijke emoties tot de laatste druppel uitwringen en waarin je als kijker bijna de naakte waarheid van de menselijke emotie kunt zien; in dit opzicht moet Williams haast wel een invloed op John Cassavetes geweest zijn.

‘Suddenly, Last Summer’ is een voortreffelijke film, een prachtig huwelijk tussen twee herkenbare auteurs (Williams en Mankiewicz) die de handen ineengeslagen hebben en dankzij hun overeenkomstige visies tot een broeiend en bruisend werk gekomen zijn. De inbreng van beide auteurs is duidelijk zichtbaar, maar het is een duidelijk geval van ‘de som is meer dan de afzonderlijke delen’. ‘Suddenly, Last Summer’ is een film die druipt van de emoties en ook nog eens visueel interessante dingen daar mee doet, een dikke aanrader dus.