Præsidenten ****

Regie: Carl Th. Dreyer (1919)

De debuutfilm van Dreyer en meteen een behoorlijk indrukwekkende film, evenals direct een typische Dreyer film – hij schreef zelf ook het scenario. Net als in vrijwel al zijn films zien we hier ook het individu afgezet worden tegen de maatschappij en het is de strijd van de persoon tegen de massa en de persoon die worstelt met zijn innerlijke demonen die ook hier al de overkoepelende thema’s zijn, op een wijze zoals alleen Dreyer dat kon: met veel emotie en zwaar op de hand zonder echter het al te zeer door de strot de duwen of te zwelgen in ellende – er is vrijwel altijd een sprankje hoop of vreugde in Dreyer’s miserabele wereld. Maar er is meer voor Dreyer adepten om van te genieten in deze film. Neem bijvoorbeeld de rechtbankscène in de film: niet alleen is dit in veel opzichten een voorloper van zijn beroemde ‘La Passion de Jeanne d’Arc’ film, het is ook symbolisch voor Dreyer’s persoonlijke haat jegens autoriteit, nog zo’n immer terugkerend Dreyer aspect. Hij presenteert de vrouw die aangeklaagd wordt als hulpeloos maar schuldig, laat haar tragische verhaal vertellen, laat het publiek huilen om haar verhaal, maar laat dan ook de gestrenge oude rechters haar toch veroordelen; hoewel dit moment geen directe religieuze lading heeft zoals in zijn beroemdere tegenhanger in ‘Jeanne d’Arc’ is het toch Dreyer’s afkeer van dogmatisch denken en zijn voorvechten van de eigen wil dat hier geventileerd wordt en daarmee krijgt de film dus een directe link met zijn andere werken. Visueel gezien is het ook allemaal behoorlijk appetijtelijk met enkele mooie shots en vooral een sterk gebruik van (bijna Expressionistische?) belichting bij vlagen, iets wat gelukkig ook redelijk goed naar voor kwam in de DVD transfer van het Deense Filminstituut gemaakt van het getinte nitraatorigineel – ik heb altijd een zwak voor getinte films en deze film maakt weer eens duidelijk waarom. Nieuwkomers dienen natuurlijk niet met deze film te beginnen, maar voor Dreyer liefhebbers is dit verplicht kijkvoer omdat het enkel je kennis van en inzicht in Dreyer kan verdiepen en daarmee ook de waardering enkel kan stijgen.