The Devils ****1/2

Regie: Ken Russell (1971)

Meer dan een jaar geleden belandde deze DVD bij mij op de mat dankzij kiny queen (waarvoor nog dank), maar pas nu voelde ik me in de stemming om deze hoogst controversiële film te kijken. Er zijn weinig films waar zoveel over gesproken is, waar zoveel heisa over geweest is, een film die jarenlang verbannen is geweest in zo’n beetje iedere plek op de wereld. Alsof Carl Th. Dreyer een onzalig huwelijk is aangegaan met Federico Fellini en Luis Buñuel. En het moet gezegd dat deze film van Ken Russell (van wie ik voordien enkel het onevenwichtige maar reuze intrigerende ‘Altered States’ gezien had) een waarlijk unieke filmervaring is, een film die je nooit zal vergeten als je hem ooit gezien hebt, een film ook die en passant het bizarre subgenre van de nusploitation zou inluiden - ook al beschouw ik nog steeds Powell & Pressburger’s ‘Black Narcissus’ (1947) als de blauwdruk van het genre. Russell verpakt zijn vernietigende kritiek op de katholieke kerk in een uitzinnige mengeling van pure blasfemie, krankzinnige situaties, vervreemdende en vaak abstracte decors (van de hand van Derek Jarman) en dito composities, bewuste anachronismen en momenten van een bijna ondraaglijke intensiteit. De film is meer episodisch opgebouwd dan lineair en hoewel de film hiermee vrijwel van nature onevenwichtig wordt, is het ook de perfecte kapstok voor de fantasmagorie die Russell op de kijkers afvuurt: het maakt niet zoveel uit dat het allemaal niet zo compact en logisch is, het gaat hier meer om een stream-of-conscious narratief dan iets anders. Het resultaat is net zo bizar en grotesk als een film als ‘Brazil’, net zo godslasterlijk als iedere willekeurige lowbudget nunsploitation en even maatschappijkritisch als een willekeurige Oliver Stone film (minus de prekerigheid dan). Dit is geen film voor tere zieltjes, maar absoluut een film die iedere serieuze filmkijker minstens een keer in zijn leven gezien moet hebben.