Quintet ****

Regie: Robert Altman (1979)

Ik heb mijn enorme bewondering voor Robert Altman nooit onder stoelen of banken gestoken en het chronisch onverkrijgbare ‘Quintet’ stond dan ook bijzonder lang zeer hoog op mijn verlanglijstje. Nu is deze film, welke bij release unaniem is neergesabeld, dan eindelijk op DVD verkrijgbaar en ik kan niet anders zeggen dan dat hij zijn reputatie van grandioze mislukking waarmaakt. De ingrediënten: de hele film is geschoten door een soort filter, waarbij de zijkanten van het scherm constant wazig zijn, waardoor de film er uit ziet alsof je door een glazen bol kijkt; de decors en kostuums zijn de meest krankzinnige sinds, weet ik veel, ‘Das Kabinett des Doktor Caligari’ uit 1919; de soundtrack bestaat uit volkomen dissonante toestanden met een vleugje Tubular Bells; het verhaal behelst iets van een apocalyptische ijswereld waarin mensen een soort van backgammon spelen waarbij de verliezer vermoord wordt en gevoerd wordt aan de honden; het verhaal sleept zich ook nog eens voort op een tempo waarbij Bela Tarr in vergelijking een achtbaan lijkt; de cast bestaat uit sterren van internationaal allooi: een Amerikaan (Paul Newman), een Zweedse (Bibi Andersson), een Spanjaard (Fernando Rey) en een Italiaan (Vittorio Gassman); en de regisseur (Altman dus) was op dat moment zo’n beetje aan het einde van zijn commerciële carrière dus het is werkelijk een mirakel hoe hij deze dure film heeft kunnen maken.

Het resultaat? Tja, dat is erg moeilijk te omschrijven. Laat ik het creatief doen door te zeggen dat het een mengelmoes is van Nicholas Ray’s ‘The Savage Innocents’, Jean-Luc Godard’s ‘Alphaville’ en een beetje van Lucas’s ‘Star Wars’. Maar dat doet de film uiteraard ook geen recht. Is het een goede film? Ik zou die vraag werkelijk niet kunnen beantwoorden, want deze film laat zich op geen enkele wijze naar conventionele standaarden beoordelen. Ik kan wel zeggen dat het een ronduit fascinerende kijkervaring was, die je volgens mij wel enkel midden in de nacht met een fles whisky erbij kunt ondergaan. ‘Quintet’ is inderdaad even merkwaardig, iconoclastisch en onbegrijpelijk als iedereen zegt.