Artists and Models (Frank Tashlin, 1955) ****1/2

Vanaf het moment dat ik ‘Will Succes Spoil Rock Hunter?’ zag ben ik helemaal verslingerd aan Frank Tashlin, zonder twijfel een van de meest onderschatte filmregisseurs van de jaren ’40 en ‘50. Uiteraard is ook in deze film de achtergrond van Tashlin als cartoonist duidelijk te zien, want Tashlin filmt live-action films doorgaans als ware het cartoons; dat betekent dus veel visuele grapjes, een desinteresse in fysieke wetten en veel primaire kleuren – wat zijn films een duidelijke voorloper maakt van de pop-art look van Jean-Luc Godard (een grote bewonderaar van Tashlin overigens). Maar niet alleen visueel ontleent Tashlin zijn inspiratie aan cartoons, ook qua scenario en personageontwikkeling hevelt hij de ideeën vanuit de cartoons rechtstreeks over, wat bijzonder groteske karakters en een maniakale, onstopbare energie tot gevolg heeft – iets wat hand in hand gaat uiteraard met de anything goes filosofie van Jerry Lewis en Dean Martin, de sterren van deze film. Er is geen moment rust in een film als deze, het verhaal springt alle kanten op en het is allemaal te idioot voor woorden (wat met Lewis altijd het geval is natuurlijk). Maar naast die onnavolgbaar idiote komedieorkaan die Jerry Lewis heette staat dan de nogal neerslachtige wereldvisie van Frank Tashlin, waardoor twee totaal verschillende werelden in botsing komen met elkaar en het is nu juist deze constante clash tussen twee haast onverenigbare visies die hun samenwerkingen hun typische karakter geven – ze houden elkaar in evenwicht.

Tashlin schreef bijvoorbeeld ooit een boek over een luiaard die volstrekt tevreden is met zijn leven en glimlachend ondersteboven aan een tak hangt. De mensen die hem zien echter, interpreteren zijn glimlach, omdat ze hem ondersteboven zien, als een grimas en gaan vervolgens van alles proberen om hem te laten lachen, waardoor hij zo depressief wordt dat hij een sombere blik op zijn gezicht krijgt, die mensen echter (omdat hij ondersteboven hangt) verkeerd interpreteren als een glimlach. Het verhaal is zeer typisch voor de sombere Tashlin, die in veel van zijn films (vrijwel allemaal uitzinnige parodieën) een bijzonder scherpe maatschappijkritische ondertoon weet te verwerken, waardoor een bijzonder contrast ontstaat met de verder vrolijke toon van zijn films. Ook in ‘Artist and Models’ zit een bijna akelig sombere ondertoon, over de gewelddadige strips die een slechte invloed op de jeugd hebben, een typisch onderwerp voor een Tashlin parodie en dit staat in schril contrast met de heerlijk stompzinnige en frivole capriolen van Lewis en Martin. ‘Artists and Models’ is een onophoudelijke stroom van Creativiteit met een hoofdletter C, waarin strips, pop-art, slapstick, onderbroekenlol, liefde en romantiek, vrolijke liedjes, chemische formules en de wedstrijd om de wereldheerschappij een heerlijk uitzinnig huwelijk vormen.

Maar enkel voor de Jimmy Stewart/Rear Window grap zou iedereen deze film gezien moeten hebben!