Die Dritte Generation ****

Regie: Rainer Werner Fassbinder (1979)

En als je denkt dat Fassbinder je niet meer verrassen kan met iets nieuws dan zie je ‘Die Dritte Generation’, een van zijn meest vreemde films. Het beste referentiepunt is zijn meesterwerk ‘In Einem Jahr mit 13 Monden’ van een jaar eerder want ook hier is er sprake van constante parodie/satire en worden de meest bizarre veranderingen in sfeer tot norm verheven. De cast is er een om van te duizelen met onder meer Hanna Schygulla, Bulle Ogier, Volker Spengler, Eddie Constatine, Harry Baer, Günther Kaufmann en Udo Kier. Nu ziet Kier er altijd bijzonder uit, maar met zijn bril en kroeshaar ziet hij er hier uit als het personage Harlan uit ‘Videodrome’, ik had hem aanvankelijk niet eens herkend. De films van Fassbinder zijn vaak overgoten met een depressief of minder vrolijk sausje, maar dit is een van zijn meest zwartgallige en hypochondrische; de film begint met de mededeling dat hij ‘opgedragen is aan iedereen die van iemand houdt – aan niemand dus?’ Het is een behoorlijk plotloze politieke farce waarin een stel idiote en incapabele terroristen een belangrijk iemand willen ontvoeren met alle gevolgen van dien – de film moet haast wel model gestaan hebben voor de hilarische gay pornosatire van Bruce LaBruce ‘The Raspberry Reich’. De film ‘lijdt’ een beetje aan het euvel waar vrijwel iedere Fassbinder film aan lijdt en dat is een gevoel van rommeligheid, een gevoel dat er te veel ideeën zijn die allemaal iets beter uitgewerkt hadden kunnen worden. Een kritiek kan dit echter nauwelijks zijn omdat dit nu eenmaal vaak zijn werkwijze en strategie was, het geeft deze film ook het typische Fassbinder stempel en daarmee zijn charme. De muziek van vaste componist Peer Raben is hoogst experimenteel en geeft deze zwarte komedie een nog vreemder gevoel, terwijl het ook de kritische distantie die de hele film reeds uitdraagt nog eens versterkt. Dit is geen geschikte film om kennis te maken met Fassbinder, maar voor de liefhebbers valt hier veel te genieten.