The Naked City ****1/2

Regie: Jules Dassin (1948)

Noem het een afwijking, maar een van de grootste pleziertjes die ik uit een film kan halen is het kijken naar de omgeving waarin de film zich afspeelt. De ruimte en de wijze waarop deze ruimte filmisch gerepresenteerd wordt, is een aspect van film waar ik nooit genoeg van krijg. Natuurlijk, iedere film speelt zich af op een bepaalde locatie, in een bepaalde ruimte, in een bepaalde omgeving. Maar niet iedere film besteedt evenveel aandacht aan dat aspect; sterker nog, voor de meeste films is de locus niets meer en minder dan een verplicht onderdeel omdat je acteurs moeilijk in een volledig abstracte ruimte kunt laten spelen. Maar dan zijn er ook nog films die deze locus welhaast belangrijker maken dan de personen die er in ronddwalen, films waarin de ruimte een bijna levend organisme wordt en een organisch onderdeel van de film is, soms zelfs de focus van de film. Veel van mijn favoriete films doen dit: ‘Man with a Movie Camera’, ‘Playtime’, ‘The New World’, ‘Le Mepris’, ‘Alphaville’, ‘Happy Together’, ‘Do the Right Thing’, ‘Satantango’, vrijwel alle films van Robert Altman of Michelangelo Antonioni en veel vroege Nouvelle Vague films. Zelfs ‘Dog Star Man’ of het begin van ‘Breakfast at Tiffany’s’. En natuurlijk veel film noirs, waarin de lokaliteiten een onmisbaar onderdeel van de gehele structuur zijn. Maar mijn god, in weinig films komt dit zo sterk naar voor als in Jules Dassin’s ‘The Naked City’. Filmen op locatie was in het Hollywood Studiosysteem (de naam zegt het al) niet bepaald gemeengoed en de film noir brak natuurlijk met deze traditie en slechts weinig films deden dat zo goed en zo radicaal als deze film. New York is het toneel van deze film en bijna net zo belangrijk als het moordverhaal wat feitelijk slechts als kapstok dient voor de ode aan New York. De titel van de film is zelfs een koosnaam voor de stad. En natuurlijk is ook een van mijn favoriete bands vernoemd naar hetzelfde boek van fotograaf Weegee waar ook deze film naar vernoemd is: John Zorn’s Naked City. Zelfs in die muziek kun je New York horen, net zoals je dat in deze film kunt voelen. Ik voel zo’n sterke band met die stad zonder dat ik er ooit maar geweest ben. ‘The Naked City’ is een film die voor mij gemaakt lijkt en simpelweg direct een van mijn favoriete film noirs.