Sans Soleil ***

'Regie': Chris Marker (1983)

Ondanks dat ik deze film al jaren had liggen op DVD had ik hem nog nooit gezien en met het nieuws van de op handen zijnde Criterion uitgave leek de tijd mij nu rijp. Chris Marker geldt als een zeer vooraanstaand avant-garde filmmaker, maar ook als een notoir moeilijk filmmaker en dat gaat zeker op voor ‘Sans Soleil’. Het is een essayfilm waarin Marker op een documentaireachtige wijze losse beelden toont en er een soort relatie tussen probeert te leggen, allemaal zonder narratief raamwerk. Een onbekende vrouw leest een soort van dagboek voor van een cameraman die gefilmd heeft over de hele wereld met een speciale interesse in Japan en Afrika. Nu ben ik niet direct onbekend met essayfilms of non-narratieve films in het algemeen, maar deze film stelde mij voor grote problemen en ik kon nimmer in de film komen. Dit zal te maken hebben gehad met een moeizame concentratie mijnerzijds en ik had constant het gevoel veel te missen in de film qua betekenis en correlatie, toch de hele raison d’être van dit soort films. Fascinerend was het zonder meer (zeker het segment rondom ‘Vertigo’, een film die net als ‘Sans Soleil’ de begrippen tijd en geheugen centraal heeft staan), maar ik dien de film nog een keer te zien om er een definitief oordeel over te vellen en ik hoop vurig dat de Criterion iets van een audiocommentaar zal bevatten dat mij kan bijspijkeren omtrent de filosofische, politieke en sociale inslag van deze film.