IFFR 2007: Mala Noche ****

Regie: Gus van Sant (1985)

Deze veelbesproken maar zelden geziene debuutfilm van Gus van Sant stond al zeer lang hoog op mijn verlanglijstje, maar een gebrek aan de film op DVD maakte mijn zoektocht er niet makkelijker op. Maar dan is er altijd nog het IFFR en godzijdank werden mijn verwachtingen volledig ingelost. Poëtisch film maken, jongeren aan de rand van de maatschappij en homoseksualiteit, het zijn zo’n beetje de drie hoofdthema’s van het werk van Gus van Sant en alles is hier al in volle bloei aanwezig. De film is geschoten in groezelig zwart-wit met extreme onderbelichting, vaak desoriënterende close-ups en een lak aan establishing shots (denk ‘Shadows’ van John Cassavetes vermengt met ‘Pi’ van Aronofsky en je komt een heel eind), wat het geheel de juist persoonlijke, melancholieke sfeer geeft. Het thema van macht/controle over een persoon uitoefenen en emotionele exploitatie is rechtstreeks van een Fassbinder film overgenomen, wat zeer goed een grote invloed zou kunnen zijn op van Sant. Tevens zien we hier al even de elementen van wolkendekken in time-lapse fotografie en de Amerikaanse highway die in ‘My Own Private Idaho’ (in mijn ogen zijn magnum opus) later zo mooi gebruikt zouden worden, waarmee de auteurskenmerken van van Sant direct zichtbaar worden. Een ijzersterke debuutfilm die het verdient om nu eens wijd en zijd verspreid te worden. Nu nog de debuutfilm van die andere mijlpaal uit de New Queer Cinema zien, ‘Superstar: The Karen Carpenter Story’ van Todd Haynes zien en ik ben weer gelukkig.