The Errand Boy (Jerry Lewis, 1961) ****1/2

Vorig jaar zag ik pas mijn eerste Jerry Lewis films maar in ultrakorte tijd is hij uitgegroeid tot een van mijn favoriete filmfiguren, samen met Sternberg absoluut mijn grootste ‘ontdekking’ van het vorige jaar. Omdat die solofilms van hem op geen enkele wijze een verhaal bevatten en altijd een verzameling losse sketches zijn, zijn ze van nature altijd wat onevenwichtig – ze lijken zich altijd maar wat voort te slepen. Lang niet iedere grap kan leuk zijn natuurlijk, zelfs niet van een genie als Jerry Lewis, maar toch kan ik me nooit van het gevoel ontdoen dat hij zeer bewust hele scènes in zijn films stopt die bewust ongrappig zijn, of hooguit goed zijn voor een flauwe glimlach. Lewis is een van de weinige komieken die durft ongrappig te zijn. Omdat het zo consequent gebeurt in al zijn films, moet het haast wel opzet zijn. Het zou natuurlijk ook nog een combinatie kunnen zijn van bewust ongrappige momenten en gewoon mislukte grappen, maar hoe dan ook is het resultaat altijd een vrij mysterieuze en unieke ervaring. Wat er altijd is, is de fysieke virtuositeit van de performer Jerry Lewis die altijd een genot is om naar te kijken, ook al is het een stijl waar heel veel mensen enorm aan moeten wennen, want zijn manische energie en neiging tot kinderlijkheid is bijzonder in your face. Maar als je er eenmaal aan gewend bent kun je de Fransen niet anders dan gelijk geven en Lewis als genie onthalen. ‘The Errand Boy’ was een van mijn meest schizofrene Lewis ervaringen tot dusver: de gehele eerste helft van de film vond ik behoorlijk onevenwichtig, zeker niet slecht maar ook met hele gedeelten van verveling. Maar toen ineens, was er die tweede helft, die duidelijk tot het beste uit zijn oeuvre behoort en je vraagt je dan af of ik de eerste helft gewoon niet op de Jerry Lewis golflengte zat of het gewoon matig was. In zekere zin maakt dat ook niet uit bij Jerry Lewis, het gevoel dat je in de handen bent van een genie geeft al dat ene speciale, onbeschrijflijke gevoel en maakt al het andere welhaast irrelevant. Maar vanaf het moment met dat vingerpoppetje en het bedje werd in onmiddellijk verliefd op de film, zelden zo’n intens ontroerend, bizar en grappig moment op film gezien. Enkel al voor dat moment is deze film een klein meesterwerk.