Wittgenstein ***1/2

Regie: Derek Jarman (1993)

Dit zou de laatste film worden van Derek Jarman, de Britse grootvader van de gaycinema en bovendien de maker van ’s werelds eerste punkfilm met ‘Jubilee’, voordat hij zou sterven aan de gevolgen van AIDS. Het was letterlijk een gevecht om de film gemaakt te krijgen, een gevecht tegen tijd en geld, want beiden waren er niet. Slechts twee weken kreeg Jarman de tijd om te filmen en bovendien ging zijn zicht met de dag achteruit en werd hij langzaam blind. Geld was er evenmin, enkel een lege soundstage, een paar rekwisieten, een handjevol acteurs, wat kostuums en een beetje schmink, waarmee hij dus bedoeld of onbedoeld meer dan 10 jaar eerder was dan Lars von Trier en zijn ‘Dogville’ experiment. Toch wist Jarman met deze minimale middelen iets bijzonders te creëren, hoewel het zijn minimalisme meesterwerk ‘Blue’ uit 1993 (90 minuten lang een blauw scherm met daaronder muziek en gesproken poëzie) niet kan evenaren. Een blind wordende en aan AIDS stervende man die welhaast zonder middelen een film maakt over een zwaar filosoof, je zou verwachten dat het zou uitdraaien op een zwaarmoedig en zwartgallig geheel. Niets blijkt minder waar, want deze film is luchtig, speels, humoristisch, fris. Er is zelfs iets wat voor een verhaal kan doorgaan! Dit werk zal vermoedelijk geen tegenstanders kunnen converteren en het komt ook niet in de buurt van mijn favoriet ‘The Garden’, maar ‘Wittgenstein’ is wel een prachtige laatste creatieve vonk van een van de meest persoonlijke experimentele kunstenaars van de laatste 30 jaar. Het is bovendien een van Jarman’s meest toegankelijke films en daarom een uitstekende film om mee te beginnen voor mensen die toegang willen krijgen tot zijn unieke maar vaak weerbarstige oeuvre.