Céline et Julie vont en bateau *****

Regie: Jacques Rivette (1974)

Deze film wilde ik letterlijk al jaren zien, maar zoals met de meeste films van Jacques Rivette was ie nog niet op DVD verschenen, maar dankzij BFI is er nu wel die mogelijkheid. En de film leeft zonder meer op naar zijn beroemde status. Net als in het indrukwekkende, vier uur durende ‘La Belle Noiseuse’ (Rivette is vermaard om zijn lange films, ook deze is met zijn 190 minuten niet direct kort te noemen), waarin eigenlijk allemaal maar weinig gebeurt en tegelijkertijd ook erg veel. Zelf zij hij ooit dat zijn verhalen net als het weer zijn: het is er altijd, maar je staat er gewoon niet altijd bij stil. Een wat suffe bibliothecaresse ontmoet een vrijgevochten goochelaarster en raken beiden verstrikt in een merkwaardige wereld van kinderlijke magie. Omdat de film zo lang duurt weet het zo’n opmerkelijk eigen universum te creëren, waarin je letterlijk kunt verdwalen, want de labyrintachtige structuur van het ‘verhaal’ nodigt letterlijk uit tot het nemen van zijpaden. Het geheel is allemaal duidelijk gebaseerd op Alice in Wonderland alleen dan allemaal net iets anders en nog vreemder. Rivette experimenteert lustig met improvisatie en frommelt allerlei genres door elkaar heen en de film springt van de ene sfeer naar de andere. Nog een stukje knotsgekker wordt het als de dames middels een magisch snoepje een film-in-de-film gaan kijken, waarmee de film nog een extra laag krijgt en de reeds versnipperde en elliptische structuur van de film nog eens extra gecompliceerd wordt. De hele film door stelt Rivette het idee van het kijken naar film en de filmervaring op zich al aan de kaak middels allerlei middeltjes, maar deze thema’s worden nog eens extra versterkt door de film-in-de-film. Ik kan zonder overdrijven stellen dat ik inmiddels wel het een en ander gezien heb wat op zijn zachtst gezegd afwijkt van de standaard en het is juist dan erg prettig om te ervaren dat er nog zoveel is wat je nog kan verrassen omdat het wederom anders is dan je al kent. ‘Céline et Julie vont en bateau’ is zo’n werk, een film die tegelijkertijd hoogst experimenteel is als ook uiteindelijk redelijk conventioneel, hoewel ik het hoge kijkplezier dat de film met zich meebrengt het meest opmerkelijk vond. De film vereist (net als bijvoorbeeld ‘Citizen Kane’) meerdere kijkbeurten om alle losse eindjes, onderling samenwerkende elementen en ingenieuze structuur te kunnen bevatten en na een kijkbeurt kan ik alleen zeggen dat ik enkel de oppervlakte van de film gezien heb. Maar dit is zonder meer Unieke Cinema die niemand mag missen.