Last Tango in Paris *****

Regie: Bernardo Bertolucci (1972)

En ziehier wederom een geval van een film die ik eerst wel goed vond maar niet overweldigend en nu ijzersterk vond. Het kan zijn dat het komt omdat het de tweede keer is dat ik hem zie, maar het zou ook het verschil kunnen zijn tussen een middag op DVD kijken of een avond in de bioscoop zitten, of wellicht een combinatie van beiden. De stijl van die sublieme Bertolucci/Vittorio Storaro tandem is ook hier bij vlagen weer briljant en direct herkenbaar: vele camerabewegingen, opmerkelijke camerastandpunten, een nadruk op verticale en horizontale lijnen binnen de mise-en-scène (hoewel hier niet zo nadrukkelijk als bijvoorbeeld in ‘Il Conformista’) en een opvallend gebruik van licht. Want vooral het filmen van zonlicht is hetgeen waar je een Storaro film aan herkent; of hij nu met Bertolucci, met Eric Rohmer of met Warren Beatty werkt, niemand wist zonlicht op zo’n herkenbare en mooie wijze te benutten. De eerste keer vond ik de film vaak erg traag en bij vlagen saai, iets waar ik dit keer veel minder last van had, ook al vond ik bepaalde sequenties nog steeds overbodig. Maar de momenten tussen Marlon Brando en Maria Schneider zijn ronduit indrukwekkend in hun passie, hun realisme en de erotische spanning. Brando improviseerde naar verluid zijn rol zo ongeveer bij elkaar en levert hier een prestatie die wat mij betreft vele malen beter is dan zijn rol in ‘The Godfather’, het is ondenkbaar om iemand anders in die rol te zien en het is zelfs maar de vraag of de film bestaansrecht gehad zou hebben zonder hem. Wellicht niet meer zo controversieel als destijds, maar een fascinerend en verbluffend schouwspel is het nog immer. Ik ben het niet vaak eens met Pauline Kael, maar met haar vurige verdediging van deze film wel: ‘Bertoluci and Brando have altered the face of an art form.’